شکست واکسیناسیون به دلیل حضور مایکوتوکسین ها!

مقاومت باکتری ها به آنتی بیوتیک به شدت افزایش یافته است و اقدامات لازم برای مبارزه با این پدیده ضروری است. یکی از گزینه های موثر حل این مشکل، استفاده از واکسن به جای آنتی بیوتیک در حیوانات مزرعه است؛ اما چرا گاهی واکسیناسیون با شکست روبرو می شود؟

وقتی علیرغم واکسیناسیون علائم بیماری در جمعیت دام رخ دهد، همه در ابتدا به شکست واکسیناسیون فکر می کنند. این امکان وجود دارد که ویروس آنقدر جهش یافته باشد که واکسنی که قبلا استفاده شده بود دیگر موثر نباشد. همچنین، می توان تصور کرد که واکسن در شرایط خیلی گرم نگهداری شده باشد، دوز بسیار کم تجویز شده باشد، یا فواصل انتخابی واکسیناسیون بسیار طولانی بوده باشد. با این حال، تعداد بسیار کمی مشکوک می شوند که مایکوتوکسین های موجود در خوراک می تواند علت این مشکل باشد. با این حال، مایکوتوکسین ها می توانند به صورت مداوم به عملکرد سیستم ایمنی، که تأثیر زیادی بر تشکیل آنتی بادی ها دارد، آسیب وارد کند.

دفاع ایمنی

دفاع ایمنی بخش اصلی در روده است که نشان دهنده منطقه تماس اصلی بین بدن و محیط می باشد. عملکرد فلور روده در ترکیب با سیستم ایمنی دفاعی بدن به حفظ یکپارچگی روده به عنوان یک مانع جهت ورود پاتوژن­ها کمک می کند. از یک طرف روده به اندازه کافی نفوذپذیر است که امکان جذب مواد مغذی و مایعات را فراهم می کند و از طرف دیگر در برابر باکتری ها، ویروس ها، آنتی ژن ها و سمومی مانند LPS ها (لیپوپلی ساکاریدها) نفوذ ناپذیر است. سلول های مخاط روده همراه با سیستم ایمنی مرتبط با روده (GALT) که در زیر مخاط تعبیه شده است، یک سد مکانیکی تشکیل می دهند. GALT حدود 70 درصد از سیستم ایمنی را تشکیل می دهد و از فولیکول های لنفاوی تشکیل شده است که در غشاء مخاطی کل دستگاه گوارش قرار دارند. در این رابطه، باکتری های روده نقش مهمی ایفا می کنند، به طوریکه در کنار تولید آنزیم هایی برای متابولیسم کربوهیدرات ها و سرکوب تکثیر میکروب های بیماری زا، به طور مداوم سیستم ایمنی مرتبط با روده را تقویت می کنند و بنابراین دفاع ایمنی را شکل می دهند.

تاثیر منفی مایکوتوکسین ها

امروزه تولیدات کشاورزی شامل حیواناتی با کارایی بالا می شود که برای رشد و تولید هر چه سریعتر پرورش می یابند. محیط نیمه استریل، توسعه سیستم ایمنی بدن آن ها را به تاخیر می اندازد. علاوه بر این، حیوانات جوان نسبت به تغییرات محیطی حساس تر هستند. این امر در مورد دستگاه گوارش نیز صدق می کند. حتی غلظت کم مایکوتوکسین می تواند منجر به تغییر در فلور روده شود. مایکوتوکسین ها به ویژه دئوکسی نیوالنول (DON) بر سلامت دستگاه گوارش تأثیر می گذارد. حتی غلظت کم DON در خوراک به سرعت منجر به واکنش التهابی در مخاط می شود. این التهاب سندرم روده نشتی را افزایش می دهد، بنابراین نفوذ پاتوژن ها و سموم آن ها را تسهیل می کند و اندوتوکسین ها وارد جریان خون می شوند. آسیبی که به سد روده ای توسط مایکوتوکسین ها وارد می شود باعث می شود اندوتوکسین ها به راحتی به گردش خون نفوذ کنند و در ابتدا به پروتئین های خون متصل و خنثی می شوند. اندام مرکزی برای دفع، در کنار ریه ها و کلیه، کبد است (جایی که اندوتوکسین ها متابولیزه می شوند) و سموم به سلول های کبدی وارد می شوند و از طریق کیسه صفرا و روده دفع می شوند. هنگامی که ظرفیت خنثی سازی تمام شد، یک آبشار التهاب ایجاد می شود. واسطه های التهاب منجر به تب، درد، افزایش ضربان قلب، لخته شدن خون در مویرگ ها و تضعیف سیستم ایمنی می شوند.

عدم تعادل میکرو فلور روده

علاوه بر این، مایکوتوکسین DON باعث کاهش جذب روده ای مواد مغذی می شود. این کار را با مهار ناقل گلوکز وابسته به سدیم SGLT1  انجام می دهد. مسدود کردن این ناقل مهم باعث می شود که مواد مغذی به راحتی غیر قابل هضم در روده باقی بمانند. سپس این مواد مغذی به منبع غذایی برای پاتوژن ها تبدیل می شوند. این موضوع، می تواند منجر به عدم تعادل در ترکیب میکرو فلور شود که به نوبه خود باعث تضعیف سیستم ایمنی و سلامت روده می گردد و حیوان بیشتر مستعد ابتلا به بیماری می شود. عفونت های تحت بالینی و مزمن که تصور می شد قبلا مدیریت شده اند مجددا ظاهر می گردند. به زبان ساده، سیستم ایمنی بدن در اثر قرار گرفتن در معرض مایکوتوکسین ها مخصوصا (DON) به طور دائم آسیب دیده و تشکیل آنتی بادی مورد نظر پس از واکسیناسیون را کاهش می دهد.

نگرش کلی مورد نیاز است!

برای کاهش هزینه های تولید، دستگاه گوارش و سیستم ایمنی باید به طور کلی در طول هر مرحله از زندگی حیوان بررسی شوند. بنابراین، خوراک باید از نظر محتوای مایکوتوکسین با استفاده از روش‌های تحلیلی قابل اعتماد مانند ELISA یا HPLC مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد و محصولاتی همچون توکسین بایندرها باید بر این اساس استفاده شوند. اما واقعیتی که باید در نظر گرفت این است که مواد افزودنی دارو نیستند! آن ها باید به عنوان نقش پیشگیرانه در نظر گرفته شوند نه به عنوان ماده ای برای درمان حیوانات بیمار. به طور کلی، استفاده منظم از محصولات مجاز غیرفعال کننده مایکوتوکسین برای جلوگیری از شکست واکسیناسیون، جلوگیری از استرس تحت بالینی، حمایت از جذب کامل مواد مغذی و جلوگیری از برهم خوردن تعادل در ترکیب میکروبیوتا توصیه می شود.

منبع

https://www.poultryworld.net/specials/vaccination-failure-due-to-mycotoxins/