انسان

اثرات مایکوتوکسین ها در انسان

مایکوتوکسین ها می توانند باعث سرکوب سیستم ایمنی در سطوحی شوند که با روش های معمول تشخیص قابل شناسایی نیستند.

به گفته ی  پروفسور وینسنت چنگ:

به دلایل مختلف انسان در معرض مایکوتوکسین ها قرار می گیرد. انسان ها می توانند غذاهای آلوده به مایکوتوکسین ها را مانند غلات، دانه های روغنی، ادویه جات و آجیل درختی مصرف کنند. همچنین مایکوتوکسین ها می توانند از طریق خوراک دام به فرآورده های دامی منتقل شده که با مصرف این محصولات حیوانی مانند شیر، گوشت و تخم مرغ این سموم به انسان انتقال می یابند. علاوه بر این، برخی از این سموم می توانند از طریق هوا یا گرد و غبار پخش شوند. مایکوتوکسین هاییکه از اهمیت بالایی برای سلامت عمومی برخوردارند شامل آفلاتوکسین ها، اکراتوکسین ها، تریکوتسن ها، فیومننسین ها، زیرالنون و آلکالوئیدهای ارگوت می باشد. در مناطقی که استانداردهای امنیت غذایی برای مایکوتوکسین ها بالا است، آثار مخرب مایکوتوکسین ها کمتر است. این خطر در مناطقی که هیچ مقرراتی اعمال نمی شود، بسیار زیاد است.

علائم مایکوتوکسیکوزها (بیماری های مرتبط با مایکوتوکسین ها) بستگی به نوع مایکوتوکسین، میزان و مدت زمان قرار گرفتن در معرض مایکوتوکسین، سن، جنس و سلامتی افراد در معرض آن دارد. علاوه بر این، بسیاری از اثرات هم افزایی بین مایکوتوکسین ها وجود دارد که ممکن است نقش مهمی در مایکوتوکسیکوزها ایفا کند.

آفلاتوکسین ها

 آفلاتوکسین ها می توانند بسیاری از محصولات غذایی مانند غلات (ذرت، سورگوم، برنج، گندم)، دانه های روغنی (بادام زمینی، سویا، تخمه آفتابگردان)، ادویه جات (فلفل قرمز، فلفل سیاه، گشنیز)، آجیل درختی (بادام، پسته، گردو، نارگیل)، شیر و فرآورده های لبنی را آلوده کنند. حدود 4.5 میلیارد نفر از جمعیت جهان در معرض آفلاتوکسین ها قرار دارند. بیماری های ناشی از مسمومیت با آفلاتوکسین را آفلاتوکسیکوز می نامند که شامل دو نوع حاد و مزمن می باشد. آفلاتوکسیکوز حاد ناشی از مصرف سطوح متوسط ​​تا زیاد آفلاتوکسین بوده که منجر به خونریزی، آسیب حاد کبدی، سوءتغذیه و احتمالاً مرگ می شود (به عنوان مثال شیوع آفلاتوکسین در سال 2003 در کنیا، که در آن 120 نفر جان خود را از دست دادند که عمدتا کودکان بودند). در کودکان، آفلاتوکسین ها مرتبط با بیماری های کواشیورکور  و ماراسموس بوده که منجر به مرگ ناشی از کمبود پروتئین می شوند. آفلاتوکسیکوزهای مزمن در اثر مصرف سطوح پایین تا متوسط ​​آفلاتوکسین ها ایجاد می شوند. آفلاتوکسین ها بسیار سرطان زا هستند و سمیت و احتمال سرطان زایی آن ها از B1> M1> G1> B2> G2 کاهش می یابد. آفلاتوکسین B1 از نظر IARC در گروه 1 سرطان زا (سرطان زای انسان) طبقه بندی می شود و به شدت با سرطان کبد به ویژه در افرادی که قبلاً در معرض هپاتیت B قرار گرفته اند به ویژه در کشورهای در حال توسعه مرتبط است. علاوه بر این، آفلاتوکسین ها بر سیستم گوارشی موثر بوده که منجر به استفراغ، اسهال و خونریزی روده می شوند. همچنین، آفلاتوکسین ها با نئوپلاسم در بافت های خارج کبدی، به ویژه در ریه ها مرتبط هستند، که این عارضه درکارگران فرآوری بادام زمینی هلندی مشاهده شد. در سال های اخیر اثرات سرکوب کننده سیستم ایمنی و همچنین انسفالوپاتی تغذیه ای و سمی گزارش شده است. انسفالوپاتی می تواند منجر به از دست دادن تعادل، کاهش حافظه، سردرد، بی خوابی و از دست دادن هماهنگی بدن می شود. اخیراً گزارش شده است که همزمانی آفلاتوکسین و ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) ممکن است منجر به پیشرفت سریعتر سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) در افراد مبتلا شود. آفلاتوکسین M1، متابولیت حاصل از آفلاتوکسین B1 در شیر بوده که به عنوان سرطان زای گروه  B 2 طبقه بندی می شود که علاوه بر افراد جوان، بزرگسالان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. این سم منجر به استفراغ، درد شکمی، ادم ریوی و همچنین نکروز کبد می شود. همچنین، مطالعات نشان می دهد که آفلاتوکسین M1 یک مشکل نگران کننده جهانی است.

اکراتوکسین ها

عضو اصلی این گروه اکراتوکسین (OTA) A بوده که در گندم، ذرت، جو دوسر، پنیر و محصولات گوشتی یافت می شود اما ممکن است در سویا، لوبیا، آجیل، میوه های خشک، قهوه، انگور نیز وجود داشته باشد. در شیلی، مطالعات نشان داده است که اکراتوکسین A در شیر مادر وجود دارد. در برخی نقاط، میزان حد مجاز OTA در شیر مادر برای نوزادان شیرده از حد مجاز بیشتر است و این امر باعث می شود توصیه هایی در مورد رژیم غذایی برای زنان باردار و مادران شیرده برای کاهشOTA  برای نوزادان ایجاد شود. اکراتوکسین A به عنوان گروه سرطان زای B2  توسط آژانس بین المللی تحقیقات سرطان (IARC) طبقه بندی شده است. علاوه بر این، اکراتوکسین A مشکوک به ایجاد بیماری انسانی به نام نفروپاتی اندمیک بالکان(BEN)   است که بر کلیه ها تأثیر می گذارد و اغلب منجر به تومور می شود.

تریکوتسن ها

مهمترین عضو این خانواده دئوکسی نیوالنول (DON) است. سم T-2 و متابولیت آن HT-2 و  نیوالنول نیز می توانند در غذا وجود داشته باشند. تریکوتسن ها عمدتا در غلات به عنوان مثال غلات صبحانه و در آبجو نیز وجود دارند. همچنین این سم با vomitoxin نیز نامیده می شود زیرا می تواند باعث استفراغ شود. علائم دیگر مربوط به DON شامل ایجاد تهوع موقتی و حاد، اسهال، درد شکم، سردرد، سرگیجه و تب است. مطالعات نشان می دهد که  DON باعث ایجاد بیماری حاد در انسان می شود. شیوع گاستروانتریت انسانی پس از مصرف غذاهای آلوده به فوزاریوم در کره و چین گزارش شده است. همچنین این سم ممکن است به عنوان یک سرکوب کننده سیستم ایمنی عمل کند و مشکلات کلیوی را ایجاد کند. دانه های آلوده به گونه های مختلف فوزاریوم در طول جنگ جهانی دوم در روسیه منجر به ایجاد بیماری موسوم به مسمویت غذایی آلئوکیا که یک بیماری فوق العاده خطرناک با علائمی همچون استفراغ، اسهال، تعریق زیاد، تورم، نکروز حفره دهان شد. علاوه بر این تماس مستقیم پوستی با تریکوتسن ها ممکن است منجر به ایجاد درماتوز شود.

آلکالوئیدهای ارگوت

 آلکالوئیدهای ارگوت می توانند انواع گونه های مختلف علفی و دانه های غلات را آلوده کنند و یکی از قدیمی ترین مایکوتوکسیکوزهای شناخته شده است. از جمله بیماری مشهوری که توسط این قارچ در قرون وسطی رخ داده است، تحت عنوان آتش مقدس یا آتش سوزی آنتونی شناخته می ­شود که ناشی از سموم آلکالوئیدهای ارگوت ترشح شده از قارچ کلاویسپس پورپوریا در چاودار می باشد. همه ­گيري ارگوتیسم موجب مرگ هزاران نفر در اروپا گردید. قربانیان ارگوتیسم دچار هذیان، فلج، درد شدید، آبسه و قانقاریای اندام­ ها و ضعف جدی در بدن شدند. این اپیدمی از قرن هشتم تا پانزدهم میلادی به دلیل کیفیت بد و آلودگی غذا به سَختینه یا اِسکِلِروتیوم قارچی رخ داد.

زیرالنون

زیرالنون (ZEN) اغلب در غلات یافت می شود و درصد بالایی از درگیری با این سم در سویا مشاهده می شود. این سم فعالیتی شبیه به استروژن داشته که می تواند عملکرد هورمون های استروئیدی را در صورت مصرف در مقادیر زیاد مختل کند. پیری زودرس در کودکان و ژنیکوماستی همراه با آتروفی بیضه در مردان روستایی در جنوب آفریقا گزارش شده است.  موارد رشد زودرس پستان در دختران زیر 8 سال ناشی از مواد غذایی آلوده به ZEN در مجارستان و ایتالیا گزارش شده است.

فیومننسین ها

فیومننسین ها عمدتا در غذاهای حاوی ذرت یافت می شوند. گروه فیومننسین B1 از نظر آلودگی مواد غذایی فراوان ترین و مهم ترین است. این سم توسط IRAC به عنوان سرطان زای گروه 2B طبقه بندی می شود. فیومننسین  B1 به عنوان محرک ایجاد تومور شناخته شده است. یک ارتباط احتمالی با سرطان مری وجود دارد، زیرا همزمان شدن سرطان مری و مصرف زیاد  محصولات آلوده به فیومننسینB1  به عنوان مثال در آفریقای جنوبی گزارش شده است. اثبات شده است که فیومننسین ها منجر به درد شکمی گذرا و اسهال می شوند. علاوه بر این، آن ها با نقص سیستم عصبی مانند اسپینا بیفیدا یا آنانسفالی در ارتباط هستند، زیرا جذب اسید فولیک را مهار می کنند.